02/23
Zaključak u vezi sa Zakonom o neprimjenjivanju odluka Ustavnog suda Bosne i Hercegovine, koji je donijela Narodna skupština Republike Srpske na svojoj sjednici održanoj 27. juna 2023. godine, sadrži uputstva kojima se očigledno krši Ustav Bosne i Hercegovine.
Zaključkom se nalaže Vladi Republike Srpske i obavezuje se Narodna skupština Republike Srpske da preduzmu određene konkretne, neustavne radnje. U stavu 2. Narodna skupština Republike Srpske zadužuje Vladu Republike Srpske da joj podnese “Prijedlog zakona o dopuni Krivičnog zakonika Republike Srpske, kojim će biti propisano posebno krivično djelo postupanja suprotno odredbama Zakona o neprimjenjivanju odluka Ustavnog suda Bosne i Hercegovine.” U stavu 3. istog zaključka Narodna skupština Republike Srpske se obavezuje da će donijeti potrebne zakone ili druge odgovarajuće pravne akte koji sadržavaju odredbe o preduzimanju mjera i radnji, uključujući i mjere ukidanja, prema institucijama i organima vlasti koji “budu postupali suprotno odredbama Zakona o neprimjenjivanju odluka Ustavnog suda Bosne i Hercegovine”.
Podsjetio bih da je Ustavni sud Bosne i Hercegovine jedna od najviših institucija države Bosne i Hercegovine, uspostavljena Ustavom Bosne i Hercegovine kao nezavisni čuvar Ustava Bosne i Hercegovine, s isključivom nadležnošću da odlučuje o bilo kojem sporu koji se javlja po ovom Ustavu između dva entiteta, ili između Bosne i Hercegovine i jednog ili oba entiteta, te između institucija Bosne i Hercegovine.
Prema Ustavu Bosne i Hercegovine, entiteti i sve njihove niže administrativne jedinice obavezne su se u cijelosti pridržavati Ustava Bosne i Hercegovine i zakona na državnom nivou. Prema članu I/2. Ustava, Bosna i Hercegovina je “demokratska država koja funkcionira u skladu sa zakonom”, dok se članom VI/5 Ustava predviđa da su “odluke Ustavnog suda konačne i obavezujuće”, a članom III/3.b) se zahtijeva od entiteta i svih njihovih nižih administrativnih jedinica da u cijelosti postupaju u skladu s Ustavom Bosne i Hercegovine i u skladu s odlukama njenih institucija.
Dakle, uputstvima sadržanim u dva prethodno citirana stava Zaključka nedvojbeno se krše izričite odredbe Ustava Bosne i Hercegovine. Jasne obaveze i odgovornosti koje svi organi vlasti Republike Srpske imaju prema Ustavu BiH moraju se poštovati.
Stoga bi svaki pokušaj donošenja zakonâ navedenih u tom Zaključku bio očigledno neustavan i ne može mijenjati obaveze iz Ustava BiH utoliko prije što se zakonom Republike Srpske ne mogu derogirati jasne i nedvosmislene odredbe Ustava Bosne i Hercegovine.
Na koncu, provedba bilo kojeg od uputstava sadržanih u ova dva stava Zaključka mogla bi spadati u područje primjene odredbi o krivičnim djelima propisanih Zakonom o izmjenama i dopunama Krivičnog zakona Bosne i Hercegovine koji je donesen Odlukom Visokog predstavnika od 1. jula 2023. godine i Krivičnim zakonom Bosne i Hercegovine.
Sarajevo, 1. jula 2023.
Christian Schmidt
Visoki predstavnik