U oblasti visokog obrazovanja u cijeloj Bosni i Hercegovini vlada haos, a čak i nakon što studenti izdrže nesavjesno upravljanje fakultetima i institucionalni haos, njihove kvalifikacije nisu priznate van granica Bosne i Hercegovine, jer domaće vlasti nisu ispoštovale svoje međunarodne obaveze u vezi sa akreditacijom i priznavanjem akademskih kvalifikacija – piše visoki predstavnik i specijalni predstavnik EU, Christian Schwarz-Schilling, u svojoj sedmičnoj kolumni.
Visoki predstavnik i specijalni predstavnik EU osvrnuo se na nedavni slučaj kada je poništeno gotovo 300 diploma sa dva privatna fakulteta u Republici Srpskoj zato što je Ministarstvo obrazovanja zaključilo da je proces akademskog ocjenjivanja na tim fakultetima upitan. Iako su organi vlasti Republike Srpske reagovali odlučno, “to je samo jedan od brojnih primjera da se studenti kažnjavaju zbog institucionalnih propusta,” stoji u članku koji je danas objavljen u Dnevnom avazu, Nezavisnim novinama i Večernjem listu.
Kao odgovor na takvu situaciju, gospodin Schwarz-Schilling pozvao je članove Parlamentarne skupštine BiH da razmotre i usvoje Zakon o visokom obrazovanju, koji uživa široku podršku u cijeloj zemlji.
“Iako on neće sam po sebi riješiti probleme univerzitetskog sektora, taj zakon predstavlja ogroman korak ka rehabilitaciji visokog obrazovanja u ovoj zemlji, osobito u kombinaciji sa drugim srodnim reformama čiji je cilj da univerzitete postavi na čvrstu financijsku osnovu, uspostavi etički kodeks i unaprijedi standarde demokratičnosti, autonomnosti i menadžmenta,” navodi se u članku.
Postojeći nacrt zakona izradili su obrazovni stručnjaci iz cijele Bosne i Hercegovine, zajedno sa međunarodnim ekspertima koji rade pod okriljem ministarstava obrazovanja i Vijeća Evrope, Organizacije za sigurnost i suradnju u Evropi te Ureda visokog predstavnika. On će pomoći da se omogući priznavanje akademskih kvalifikacija iz Bosne i Hercegovine u drugim evropskim zemljama a studentima pruži mogućnost da studije završe na stranim univerzitetima – nešto što je u ostatku Evrope norma.
Zakon će također osigurati integraciju fakulteta u univerzitete u cijeloj BiH – što bi zamijenilo trenutni sistem u kome se fakulteti ravnaju samo prema sopstvenim pravilima, i izdaju diplome i organizuju studije bez imalo transparentnosti i odgovornosti. A predstavljaće i važan korak ka ispunjenju obaveza BiH proisteklih iz Lisabonske konvencije (koja je potpisana 2003.), bolonjskog procesa (kojem je BiH pristupila iste te godine), i Evropskog partnerstva, širokog programa reformi čiji je cilj da zemlju pripremi za članstvo u Evropskoj uniji.
“Članovima nove Parlamentarne skupštine Bosne i Hercegovine sada se pruža prava prilika da donesu ovu reformu, od koje će svi u zemlji imati koristi,” piše gospodin Schwarz-Schilling. “To mogu učiniti tako što će Zakon o visokom obrazovanju razmotriti i usvojiti bez daljih odlaganja.”
Tekst sedmične kolumne visokog predstavnika i specijalnog predstavnika EU može se naći na adresi www.ohr.int te www.eusrbih.org.