|
|
|
|
|
Visoki predstavnik, Wolfgang Petritsch, bi zelio pojasniti svoj stav u vezi nedavnih izvjestaja da penzioneri prijete organiziranjem masovnih protesta sirom BiH, a posebno u RS. Protesti u Republici Srpskoj su poceli mnogo prije nego sto je Visoki predstavnik izdao niz Odluka o izmjenama i dopunama Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju u BiH. Prema tome, pitanja koja su pokrenuli penzioneri nisu direktno povezana sa odobravanjem ovih odluka od strane penzionera, nego predstavljaju pokazatelj ekonomskih problema koji postoje u oba entiteta. Ukoliko postoji namjera da se ovi problemi konacno prevazidju, potrebno je uspostaviti pozitivan zakonski okvir koji ce ukljucivati fiskalnu odgovornost. Visoki predstavnik jos jednom istice da su organi vlasti oba entiteta odgovorni za redovno i pravicno isplacivanje penzija, kao i isplatu svih zaostalih dugova. Medjutim, potrebno je ipak napraviti razliku izmedju isplate dugova i redovite mjesecne isplate penzija. Odluka Visokog predstavnika se ne odnosi na dugove. Ukoliko se planira isplata duga, u tom slucaju organi vlasti moraju iznaci nove izvore sredstava kako bi ispunili svoje obaveze prema penzionerima. To je obaveza entitetskih organa vlasti, s obzirorm da su penzioneri tokom svog cijelog radnog vijeka placali doprinose penzionom fondu. Ovi alternativni izvori sredstava bi se mogli obezbijediti i putem odvajanja razumnog procenta od dobiti stecene putem procesa privatizacije. Iznos za isplatu redovnih penzija mora zavisiti od naplacenih doprinosa. Ovi doprinosi direktno zavise od ekonomskog rasta BiH, kao i odlucnosti organa vlasti da provedu ciljane ekonomske reforme. Lazna obecanja koje daje vlada nece osigurati dodatan priliv efektivnih sredstava u penzione fondove, a bez tog priliva i ne moze doci do povecanja penzija. Ukoliko organi vlasti istinski zele poboljsati situaciju u kojoj se nalaze svi penzioneri onda moraju zaustaviti razvoj sive ekonomije, rad na crno, utaju poreza, a posebno utaju penzijskih doprinosa u preduzecima, te ukinuti proizvoljne beneficije za proizvoljno izabrane socijalne kategorije stanovnistva. Ukoliko organi vlasti zele osigurati pravovremenu isplatu penzija, onda moraju odmah provesti reforme. OHR i mnoge druge medjunarodne organizacije su izjavile da transparentan penzioni sistem predstavlja jedan od preduslova koji je potrebno ispuniti da bi medjunarodne organizacije placale doprinose za svoje lokalne uposlenike. Svjetska banka i OHR trenutno preispituju kategorije stanovnistva koje su oslobodjene placanja doprinosa za socijalno osiguranje, kao sto su vojnici i policajci, kako bi pronasli nacin za ukljucivanje tih kategorija u redovni sistem socijalne zastite. Provodjenje financijske revizije penzionih fondova u Sarajevu i Mostaru, koja ce se izvrsiti prije njihovog ujedinjenja, ce razotkriti sve postojece probleme. Potom ce sve nedosljednosti u sistemu biti ispravljene u cilju osiguranja transparentnog upravaljanja penzionim fondovima u BiH. Niko ne zeli osporiti cinjenicu da je provodjenje reformi, posebno u privrednom sektoru, bolan proces cak i u zemljama koje su bogatije od Bosne i Hercegovine. Medjutim, taj zadatak se mora provesti, a pri tom je uloga organa vlasti da u ovom procesu smanje negativan uticaj reformi i to putem pronalazenja alternativnih izvora finaciranja i novih nacina za uravnotezenje kratkorocnih efekata.
|